OV chipkaart, bestuurlijke zombie?

Een paar weken geleden schreef ik hier al over de OV-chip farce als ‘een geloof in de platte Aarde’. De werkelijkheid is echter nog erger dan een 21ste-eeuwse staatssecretaris die Middeleeuwse denkbeelden aanhangt. De OV-chipkaart is net een zombie in een low-budget film. Iedere keer als je denkt dat hij nu écht dood is omdat het niet meer lachwekkender en ongeloofwaardiger kan, staat de bloederige vleesklomp toch weer op om grommend nog een wannabe-acteur te lijf te gaan.

Het is opvallend dat de afgelopen dagen vrijwel niemand heeft bericht over het verschijnen van een rapport (PDF) van Inno-V, een adviesbureau voor duurzame mobiliteit. Alleen Kassa en Webwereld besteedden er aandacht aan. Of zou het zijn dat werkelijk niemand deze ‘gebakken lucht’ nog serieus genoeg neemt? Of heeft de meerderheid zich inmiddels neergelegd bij de overwinning van de OV-zombies?

Het rapport is een oefening in bestuurlijk doordouwen van iets dat niemand meer wil. Legitieme problemen worden gebagatelliseerd of genegeerd. Privacy- en veiligheidsissues worden afgedaan als ‘media-hypes’. Hoewel het rapport de laatste TNO-uitspraken zonder meer overneemt, wordt het Britse contra-expertiserapport genegeerd ‘omdat het nog niet beschikbaar was’. Curieus, want het Britse rapport, dat vriendelijk doch kordaat gehakt maakt van eerdere TNO-studies, was publiekelijk beschikbaar op 15 april. Het persbericht van OV-ambassadeur Jeltje van Nieuwenhoven over het rapport is van 17 april en het bestand op de site van Inno-V dateert van 21 april. Als je in de 6 dagen tussen de Britse studie en het uitbrengen van het rapport de nieuwe inzichten had meegenomen in de overwegingen, was er wellicht nog een spoortje van geloofwaardigheid te bekennen geweest. Nu komt het rapport op mij op z’n best over als geklungel en op z’n slechts als moedwillige selectieve informatievoorziening. En dat op een dossier waar TNO al keer op keer de plank volkomen missloeg.

In het rapport is geen enkele indicatie te vinden dat er overleg is geweest met de technische experts die de afgelopen maanden kritiek hebben geleverd en waarbij keer op keer bleek dat die experts het bij het rechte eind hadden. Dit in tegenstelling tot TNO. Waarom geen gebruikgemaakt van deze expertise? Een Google-zoekje op de namen van de technische ‘experts’ die door Inno-V wél geraadpleegd zijn, geeft geen enkele indicatie dat deze personen ooit iets gepubliceerd hebben op het gebied van RFID-security. Wel was één van deze experts betrokken bij de invoering van de OV-chipkaart in de provincie Zuid-Holland. Geen belangenverstrengeling ofzo hoor, niets daarvan. De beste man is na zijn directeurschap gewoon zelfstandig adviseur geworden. Ik ken de door Inno-v gevraagde experts niet. Wellicht zijn het zeer verstandige mensen en mogelijk ook nog ter zake kundig, maar dat blijkt nergens uit.
Over privacy heeft Inno-V een wel zéér opmerkelijk perspectief: ‘Veel reizigers maken zich niet erg druk over privacy: het wordt pas een issue als er in de media een issue van wordt gemaakt.’ Je zou ook kunnen zeggen dat mensen zich druk gaan maken over hun privacy als ze voorgelicht worden over de mogelijke consequenties. Dit voorlichten gaat nu eenmaal meestal via de media, want de overheid of OV-bedrijven houden zich daar niet zo mee bezig.

Het rapport ‘wil het vertrouwen van de reiziger in de OV-chipkaart herstellen’. Daarom negeren ze alle experts die ooit een correcte analyse hebben gegeven van de problematiek, negeren ze moedwillig cruciale contra-expertiserapporten en bagatelliseren ze serieuze privacyissues door ze af te doen als ‘media-hypes’. Nee, dat komt helemaal goed met die OV-chipkaart.

Ik ga wat zombiefilms downloaden. Wellicht zitten daar nog wat goede tips in hoe we van dit monster afkomen. Voorlopig ben ik voor Ripley’s advies: ‘nuke the entire site from orbit. It’s the only way to be sure’. Het zijn immer taaie rakkers, die bestuurders zombies.

Op Sargasso.nl commentaar en discussie en ook geplaatst op Digitaal Bestuur.