Mailwisseling Centric over Commissie ICT deel-II

Onderstaande mail is de tweede reactie in een mailwisseling met Centric die die begon naar aanleiding van mijn bijdrage aan de Tijdelijke commissie ICT. De oorspronkelijke bijdrage van 5 mei 2014 staat hier, een Engelse vertaling hier. De volledige mail van Centric zoals door ontvangen staat onder mijn reactie op deze pagina.

Geachte mevrouw Ferket, beste Noor,

Hartelijk dank voor uw uitgebreide reactie op mijn mail. Ik ben blij dat u op uw eigen wijze de belangrijkste punten uit mijn eerdere schrijven daarin bevestigd:

Centric maakt proprietary software applicaties, bij voorkeur gebaseerd op proprietary platformen en middleware;
Klanten van Centric die deze applicaties gebruiken worden hierdoor (vandaag gelukkig minder dan 5 jaar geleden) in hun keuzevrijheid voor platformen en middleware beperkt;
Centric onderhoudt commerciële relaties met de leveranciers van proprietary software;
Als onderdeel van deze relaties is Centric ook wederverkoper van de licenties van deze software met marge;
Centric heeft dus een zakelijk belang bij de echte (of beleefde) afhankelijkheid van haar klanten ten opzichte van deze leveranciers (een fenomeen dat ook wel bekend staat als ‘vendor-lock’);
Toen in 2007 Staatssecretaris Heemskerk een eerste stap probeerde te zetten om specifiek dergelijke vormen van afhankelijkheid in de publieke sector te doorbreken reageerde uw voorganger daar vooral defensief op wat leidde tot een serie aanvaringen tussen Centric en de opensource community (inclusief overheidsklanten van Centric);
Inmiddels levert Centric op een aantal punten het soort keuzevrijheden waar klanten, Rijksoverheid en Parlement al sinds 2002-2004 om vroegen;

Ik snap dat u bovenstaande punten liever invult als ‘feature’ waar ik het toch eerder als ‘bug’ zie. Perspectieven kunnen nu eenmaal verschillen en zolang we daar duidelijk over zijn naar alle andere betrokkenen is dat geen probleem.

U komt ook in uw reactie een paar maal terug op de vraag waarom Centric toch zo de gebeten hond lijkt te zijn terwijl zij niet betrokken is bij de ‘6 projecten die de Tijdelijke Commissie ICT aan het onderzoeken is’. M.i. verengt u hier het doel van de Commissie: het onderzoeken van patronen in een breed scala aan problemen met publieke ICT waarbij een aantal spectaculair mislukte projecten als illustratief voorbeeld worden gebruikt. Het staat de Commissie echter volkomen vrij om naar andere aspecten te kijken. De problematiek is complex en veelzijdig.

Verder ben ik verheugd te lezen dat Dhr. Miedema of enige ander persoon die op basis van feiten publiek kritiek uit op de werkwijze van Centric geen enkele repercussies hoeft te vrezen.

Voor de volledigheid wil ik duidelijk stellen dat de hoge leveranciersafhankelijkheid in de eerste plaats een diep beleidsfalen is aan de kant van de overheid zelf. Van een commercieel bedrijf kan niet verwacht worden dat zij tegen haar financieel belang in gaat handelen.

Anderzijds wil je als professional toch niet ‘on the wrong side of history’ belanden zoals met deze column van Dhr. Van Lier uit 2010. Hierin waarschuwde hij voor de veiligheidrisico’s van buitenlandse geheime diensten die zich toegang verschaffen tot overheidsdata. In het licht van de onthullingen van het afgelopen jaar is dit extra wrang aangezien Dhr. Van Lier er werkelijk alles aan gedaan heeft om zo veel mogelijk overheden in het Amerikaanse proprietary software kamp te houden. Proprietary software waarvan we nu weten dat het bewust ingebouwde achterdeuren en zwakheden bevat die Nederland inderdaad kwetsbaar maken voor precies die risico’s waar de Free/Opensource community al decennia geleden voor waarschuwde.

We zullen elkaar waarschijnlijk nooit helemaal overtuigen van onze verschillende perspectieven. Wel weet ik dat een persoonlijk gesprek kan helpen in het veel beter begrijpen van die perspectieven, daarom neem ik separaat contact met u op voor een afspraak als mijn reisdata naar Nederland voor volgende maand definitief zijn.

Met vriendelijke groet,

Arjen Kamphuis

——– Original Message ——–
Subject: Reactie
Date: Fri, 23 May 2014 16:05:35 +0000
From: Ferket, Noor
To: arjen@gendo.nl

Geachte heer Kamphuis, beste Arjen,

Allereerst bedankt voor het integraal publiceren van mijn e-mail, waarmee u de lezers van uw blog inzicht heeft gegeven in mijn reactie op uw open brief. Graag reageer ik op uw schrijven van woensdag.

Zoals u weet is Centric bij geen van de zes casussen die onderzocht worden betrokken. U geeft aan dat u Centric heeft genoemd, omdat volgens u de Commissie ICT als doel heeft breder te kijken dan de zes casussen waar zij onderzoek naar doet. Het is uiteraard uw goed recht om de commissie hier door middel van uw schrijven op te wijzen, wij zijn hiervoor echter niet de juiste gesprekspartner.

U vraagt zich af of er wellicht toch een basis is voor het neerzetten van Centric als een partij die op allerlei manieren haar machtspositie bij lokale overheden misbruikt voor korte termijn gewin. Die is er volgens ons niet. Wij leveren standaardsoftware op basis van een licentiemodel en op bedrijfsmatige gronden. Winst maken is er daar een van. Dit is iets wat iedere onderneming nastreeft – in ons geval om de continuïteit en stabiliteit van de organisatie en de dienstverlening te waarborgen voor klanten en medewerkers.

Natuurlijk, ook wij weten dat er kritische geluiden te beluisteren zijn. We kijken terug op een periode waarin de relatie met de open source community niet goed is geweest: er waren met regelmaat forse discussies en aanvaringen. Dit is ten koste gegaan van de inhoud. Gelukkig is er sindsdien wel wat veranderd. Zo zijn we al jarenlang lid van tal van expertgroepen om nieuwe standaarden mee te ontwikkelen en te ondersteunen. We hebben het ‘Leveranciers Manifest Open Standaarden’ ondertekend en ernaar gehandeld. Ook na het stopzetten van het programma ‘NOiV’ zijn we betrokken gebleven en werken we actief mee met KING (Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten) aan het realiseren en implementeren van meerdere standaarden in Nederland. Dit alles draagt bij aan het vergroten van de keuzevrijheid van overheden.

Ook het beeld dat wij open source blokkeren is niet juist. Wij ondersteunen het open source besturingssysteem Linux als besturingssysteem voor de Oracle database, Firefox als browser en OpenOffice en LibreOffice en ODF als document formaat. Zoals gezegd loopt er een onderzoek naar het ondersteunen van PostgreSQl.

We zijn hiermee niet ineens een actieve promotor van open source. En we hoeven ons niet op de borst te kloppen voor de genoemde inspanningen. Maar van ‘blokkeren met opzet’ is geen sprake. Onze keuze voor onze eigen software is onveranderd, waarbij we kiezen voor het bedrijfsmodel ‘software onder licentie’ en voor het ontwikkelen van standaard producten.

In uw reactie geeft u aan dat er ook kritiek is op onze organisatie. Dat is waar. Een goede gemiddelde beoordeling van alle klanten is iets anders dan alleen maar positieve feedback. Wij maken – net als ieder ander – ook weleens fouten en dan kunnen klanten onvoldoendes geven. Als klanten ontevreden zijn, gaan we graag met hen in gesprek. Ook met de gemeente Ede zijn we in gesprek. De feedback van onze klanten is waardevol: op basis hiervan en onze eigen inzichten investeren wij voortdurend in de verbetering van onze dienstverlening en producten.

U stelt ook vragen over onze relatie met onze partners en geeft aan dat het ‘voor u als buitenstaander’ lijkt of wij veel warmere en loyalere ‘partnerships’ hebben met Microsoft en Oracle dan met onze klanten. Dat is niet het geval.

Natuurlijk is het – om meerdere redenen – wel belangrijk om goede relaties met onze partners te onderhouden. Wij gebruiken voor het bouwen van onze eigen oplossingen de ontwikkelomgeving Microsoft en Oracle. Door te kiezen voor vaste ontwikkelomgevingen kunnen wij technische componenten hergebruiken. Het is tevens belangrijk dat onze ontwikkelaars en technische specialisten over actuele kennis en hulpmiddelen beschikken. De goede relatie met onze partners draagt hier zeker aan bij.

U benadrukt dat de goede relaties met onze partners ‘ongetwijfeld hebben bijgedragen aan de door ons genoemde financiële gezondheid van Centric’. Een aspect van het partnerschap is inderdaad dat wij licenties van partners kunnen wederverkopen en daar een percentage van krijgen. Dat maakt onderdeel uit van de totale business case bij investeringen. De zekerheid dat je hier wat aan verdient, zoals verondersteld, is er echter niet. Dergelijke licenties kunnen door meerdere partijen worden geleverd. In de praktijk gebeurt dat ook vaak of worden er rechtstreeks contracten met de overheid afgesloten. Het is dus niet zo dat we er geen financieel voordeel bij hebben, maar het is minder belangrijk dan wordt gesuggereerd.

U vraagt mij ook waarom de heer Miedema volgens u ‘duidelijk bezorgd’ was over het noemen van onze bedrijfsnaam in de Commissie. Dat weet ik niet. Ik heb de heer Miedema na de hoorzitting nog gesproken tijdens een leveranciersbijeenkomst over de operatie BRP, waar hij ook voor was uitgenodigd. Hij is tenslotte – net als wij – ook leverancier voor de gemeentelijke kant van de landelijke voorziening sinds hij het programma heeft verlaten. Het was een prima bijeenkomst, over zijn gesprek met de commissie hebben wij onderling niet gesproken. Iedereen is vrij om te zeggen wat hij wil.

Tot slot: Het heeft ons wel verrast dat onze naam is genoemd in deze openbare verhoren. Wij zijn namelijk niet betrokken bij het realiseren van de landelijke voorziening waar het onderzoek naar loopt. Wij hebben destijds niet ingeschreven op deze opdracht. De oorzaak van het slagen dan wel mislukken van deze landelijke voorziening, ligt niet bij ons. Wij hebben ervoor gekozen te investeren in een nieuwe oplossing die moet aansluiten op de landelijke voorziening. En met succes: ons nieuwe Portaal Burgerzaken is afgelopen maart in gebruik genomen door de gemeente Baarn.

Ik zou het op prijs stellen als u mijn reactie wederom publiceert, zodat de lezers van uw blog hier kennis van kunnen nemen. Het is wat mij betreft niet nodig om deze ook op onze site te publiceren: via Twitter vernamen we zondag dat u benieuwd was naar onze reactie. Ik vond het passend om deze tweemaal in alle openheid te geven. Ik nodig u voor een eventueel vervolg graag uit voor een persoonlijke kennismaking op ons kantoor in Gouda of op een andere locatie.

Met vriendelijke groet,

Noor Ferket | Director | Public Sector Solutions |